Bewoners met dementie in beweging
TITEL : “Bewoners met dementie in beweging (Evaluatierapport van de SilverFit)”
AUTEUR(S) : Daphne Mensink en Hester Blok DAZ
Samenvatting
Aanpak
De doelstellingen
De hoofddoelstellingen van het projectplan ‘bewegen voor mensen met dementie’, die in hoofdstuk 2 ook naar voren zijn gekomen, zijn:
1) Mensen met dementie gaan meer bewegen. Dit heeft een positieve invloed op hun cognitie, waardoor het dementieproces wordt geremd en waardoor ‘probleemgedrag’ wordt verminderd. Door beweging worden zij ook fysiek sterker, waardoor valgevaar kan worden verminderd.
2) Mensen met dementie ervaren het bewegen als een leuke activiteit, het SilverFit toestel is een middel om mensen met dementie op een leuke en gezellige manier in beweging te laten komen.
3) Het gebruik van het SilverFit toestel is laagdrempelig waardoor niet alleen de fysiotherapeut maar ook de familie en begeleiders op de woonafdelingen en dagbehandelingen de gebruikers ondersteunen.
Conclusies
Naar aanleiding van de doelstellingen en de beschreven bevindingen, komen wij tot de volgende conclusies:
Doelstelling 1
Mensen met dementie gaan meer bewegen. Dit heeft een positieve invloed op hun cognitie, waardoor het dementieproces wordt geremd en waardoor ‘probleemgedrag’ wordt verminderd. Door beweging worden zij ook fysiek sterker, waardoor valgevaar kan worden verminderd.
1) Aan de hand van de evaluatiemethodiek en de bevindingen kunnen wij geen conclusies trekken over het feit of er door de inzet van de SilverFit meer mensen met dementie zijn gaan bewegen.
- Bij een aantal organisaties wordt aangegeven dat door de SilverFit de bewustwording voor bewegen is toegenomen.
- Bij een aantal organisaties wordt aangegeven dat als de SilverFit niet gebruikt wordt/werd er wel andere beweegactiviteiten worden gedaan.
- Het feit dat de visie van een organisatie gericht is op bewegen wil nog niet zeggen dat er op de werkvloer ook naar gehandeld worden. Factoren die daarbij meespelen zijn; rol van de leidinggevende, faciliteren in de vorm van tijd, beeldvorming rondom dementie door medewerkers.
2) De SilverFit kan zeker ingezet worden om probleemgedrag te verminderen. Gebleken is dat door mensen met probleemgedrag erbij te betrekken probleemgedrag wordt verminderd voor korte termijn. Bij jonge mensen met dementie bleek deze interventie heel goed te werken.
3) Aan de hand van evaluatiemethodiek en de bevindingen kunnen wij geen conclusies trekken over het feit of door het gebruik van de SilverFit mensen met dementie fysiek sterker zijn geworden en het valgevaar daardoor is verminderd.
Doelstelling 2
Mensen met dementie ervaren het bewegen als een leuke activiteit, het SilverFit toestel is een middel om mensen met dementie op een leuke en gezellige manier in beweging te laten komen.
1) Deelnemers met dementie die gebruik maken van de SilverFit vinden dit leuk en zinvol. Hierbij komt naar voren; gezelligheid, met elkaar bezig zijn, actief bezig zijn.
2) Het inzetten van de SilverFit bij mensen met dementie is heel goed mogelijk. Het heeft te maken met de beeldvorming over dementie, ouderen en apparaten. Indien die beeldvorming positief is, wordt de SilverFit ook meer ingezet.
Doelstelling 3
Het gebruik van het SilverFit toestel is laagdrempelig waardoor niet alleen de fysiotherapeut maar ook de familie en begeleiders op de woonafdelingen en dagbehandelingen de gebruikers ondersteunen.
1) Het inzetten van familie voor de SilverFit blijkt lastig te zijn.
Succesfactoren zijn: partners/kinderen 1 op 1 benaderen, een aantal keer samen met de familie, de bewoner en de begeleider doen.
2) Het inzetten van vrijwilligers voor de SilverFit blijkt heel goed mogelijk, maar het vinden van vrijwilligers blijkt lastig.
Succesfactoren zijn:
- vrijwilligers die affiniteit hebben,
- vrijwilligers die zelf de tijd nemen om te oefenen
- vrijwilligers die op een vast tijdstip in de week komen
- vrijwilligers die specifiek voor de SilverFit worden ingezet.
4) Het inzetten van verzorgenden voor de SilverFit is minimaal gelukt.
Succesfactoren zijn:
- ondersteuning management door faciliteren van tijd en mogelijkheden om zulke innovatieve projecten te implementeren,
- beeldvorming van de verzorgenden is gericht op wat mensen met dementie WEL kunnen.
- Vaardigheden, kennis, affiniteit en enthousiasme van de begeleider.
- De wijze waarop een verzorgende in haar werk staat ten aanzien van werkdruk.
5) Het inzetten van andere professionals zoals beweegagogen, activiteitenbegeleidsters en fysiotherapeuten is tijdens dit project goed gegaan.
Succesfactoren zijn:
- het ‘hoort’ bij hun taak, dus ze hebben er tijd voor.
- Vaardigheden, kennis, affiniteit en enthousiasme van de begeleider.
- Het uitdragen van de visie over bewegen is voor deze begeleiders meer van zelfsprekend.
6) Het regelmatig inzetten van de SilverFit valt of staat met de vaardigheden, kennis, affiniteit en het enthousiasme van de begeleider. De steun die begeleiders krijgen vanuit de organisatie ten aanzien van visie over bewegen en tijd en ruimte om beweegactiviteiten in te zetten, is daarbij van cruciaal belang.
3) Een kartrekker van een project die praktisch is en bruggenbouwer is tussen management en begeleiders die daadwerkelijk met de SilverFit werken, is cruciaal.
Opzet van de evaluatie
De evaluatie is uitgevoerd aan de hand van:
1. Interviews met de projectleiders, medewerkers (activiteitenbegeleiders, verzorgenden, beweegagogen en fysiotherapeuten) en deelnemers die gebruik hebben gemaakt van de SilverFit toestellen. Tijdens de evaluatie is het niet gelukt om familie te spreken te krijgen. De interviews zijn gedaan aan de hand van een vragenlijst die is opgesteld op basis van de doelstellingen die zijn benoemd in het projectplan. Later in dit rapport zullen de doelstellingen besproken worden.
2. Observaties van deelnemers die gebruik maakten van de SilverFit toestellen en de begeleiders van die activiteit.
De observatiedoelen voor de gebruikers:
- Hoe reageren mensen met dementie op het spelen met het SilverFit toestel?
- Hoe reageren mensen met dementie op elkaar als er in groepsverband gespeeld wordt met het SilverFit toestel?
- Welke spellen ervaren mensen met dementie als moeilijk, hoe komt dat?
- Welke spellen ervaren mensen met dementie als makkelijk, hoe komt dat?
- Hoe gaat de begeleider om met het SilverFittoestel?
- Hoe is de interactie tussen de begeleider en gebruiker(s) van het SilverFit toestel?
- Welke vaardigheden heeft een begeleider laten zien om de activiteit succesvol te laten verlopen?
- Hoe biedt de begeleider de spellen aan bij de gebruiker(s)?
Alle interviews, groepsgesprekken en observaties in het kader van deze evaluatie zijn namens DAZ uitgevoerd door Daphne Mensink en Hester Blok, met behulp van bovengenoemde vragenlijst, door visitatie aan alle locaties die deelnemen aan het project.
