Bewegen heeft voor senioren veel toegevoegde waarde. Dit geldt zowel voor senioren met, als zonder zorgvraag. Uit diverse onderzoeken blijkt dat senioren te weinig bewegen. Dit geldt nog eens extra voor senioren die in zorginstellingen wonen.
Plezier is een belangrijke aanjager voor bewegen, net als muziek. Daarom is er in 2013 een project gestart rond de Sona-geluidsboog. Deze geluidsboog wordt ingezet om senioren met plezier te laten bewegen. Onder elkaar, maar ook samen met andere generaties. De Sona-geluidsboog is een grote boog met een diameter van 5 meter en een hoogte van bijna 4 meter. Bovenin de boog zitten beweegsensoren. De vloer kent vele vlakken van verschillende kleuren en met verschillende cijfers erop. In de geluidsboog is een computer ingebouwd, waardoor met behulp van een eenvoudige bedieningsknop diverse spelletjes en beweegoefeningen kunnen worden gedaan. In Nederland staan er diverse geluidsbogen voor kinderen in speeltuinen. Dankzij de vlakke vloer is de Sona-geluidsboog ook geschikt voor mensen met rollator of rolstoel.
Sona-geluidsboog
Op het bio-vakantiepark in Arnhem en bij een school bij het Roessingh Revalidatiecentrum staan al langer Sona-geluidsbogen, die gebruikt worden door kinderen met een (lichamelijke) handicap. In Finland is als eerste een geluidsboog naast een zorginstelling geplaatst, die vanaf het begin meteen veel gebruikt wordt door senioren met en zonder zorgvraag. De Finse stichting Miina Sillanpää in Taavetinpuisto heeft veel onderzoek gedaan naar balansoefeningen, beweging, memory spellen en muziek bij de begeleiding van dementerende ouderen. Ze zijn overtuigd van het succes.
In Nederland is in 2013 ook een tiental Sona-geluidsbogen bij zorginstellingen geplaatst, als onderdeel van een project waarvan wij u hier op de hoogte houden. Zorginnovatiebureau DAZ verzorgt de projectleiding. Op iedere locatie worden bewoners van de zorginstellingen geprikkeld om met het toestel te gaan bewegen. De geluidsbogen staan buiten, maar wellicht komen er in de toekomst ook enkele in een atrium binnen te staan. De verwachting is dat dit toestel zoveel aantrekkingskracht heeft, dat meer bewegen het resultaat is.
Uitwisselingsbijeenkomst met alle deelnemende locaties
De Sona-geluidsboog bevat technologie die inmiddels jarenlang werkt. In het kader van dit project zijn diverse nieuwe spellen ontwikkeld, die ouderen meer aanspreken dan de huidige spellen voor jongeren. Tevens is de 'instructiestem' bij de bogen die bij zorginstellingen staan vervangen door die van bekende Nederlander Olga Commandeur.
In 2015 heeft een evaluatie plaats gevonden van dit project. Hieruit blijkt dat de veel ouderen en jongeren plezier hebben beleefd aan bewegen onder de boog. In totaal is onder deze 10 geluidsbogen in de onderzoeksperiode 1720 uur bewogen. Tegelijkertijd bleek het soms weerbarstig om mensen te verleiden tot deelname. Te vaak was het gebruik afhankelijk van enkele goedwillende zorgverleners. Ook de vele (personele) veranderingen de afgelopen jaren bij betrokken organisaties maakten dat er nog tal van kansen liggen om de bogen beter te gaan gebruiken. In het evaluatierapport staan 4 tips voor betere implementatie.
Het volledige evaluatierapport is hiernaast te downloaden.
Daphne Mensink, projectleider via DAZ
06-16647701, daphne@anderszorgen.nl
Yvonne Overmaat, contactpersoon bij leverancier Yalp
06-13146123, yvonne.overmaat@yalp.nl
De realisatie van dit project is mede mogelijk gemaakt door subsidies van Fonds NutsOhra en Fonds Sluyterman van Loo.
Het projectplan van de Sona-geluidsboog vindt u hier.
Het complete evaluatierapport vindt u hier.
Het spelhandboek van de Sona-geluidsboog vindt u hier (gemaakt door Rob Tuitert, ontwikkelaar Sona-geluidsboog bij Yalp).
De nieuwsbrief over dit project van maart 2014 vindt u hier.
De nieuwsbrief over dit project van juli 2014 vindt u hier.
De nieuwsbrief over dit project van januari 2015 vindt u hier.
De nieuwsbrief over dit project van mei 2015 vindt u hier.
Yalp heeft ook een nieuwsbrief uitgebracht met specifieke tips voor het gebruik van de Sona. Er is ook een specifieke 'Sona in de zorg' pagina op de website van Yalp.