TITEL : “Zorgen op afstand. Een pilotstudie naar het effect van GPS voor mensen met dementie en hun mantelzorgers.”

AUTEUR(S) : S. Horjus, B. Willemse en A.M. Pot. Trimbos-instituut Utrecht. 2009.

Deze studie heeft onderzocht hoe het gebruik van een GPS apparaat ervaren wordt door mensen met dementie en hun mantelzorgers. Er is gekeken naar de invloed het gebruik heeft op de kwaliteit van leven van de betrokkene met dementie en daarnaast op de zorgbelasting van de mantelzorger.

Aan het onderzoek hebben 34 koppels deelgenomen van een persoon met dementie en zijn of haar directe mantelzorger. Zij hebben gedurende zes maanden gebruik gemaakt van een GPS systeem elke keer als de persoon met dementie alleen naar buiten ging. Er zijn drie meetmomenten gehouden met interviews, vragenlijsten en daarnaast hebben de mantelzorgers een logboek bijgehouden op vaste momenten.

Er blijkt een grote variatie in de frequentie van naar buiten gaan van de deelnemers. Over het algemeen vonden mantelzorgers het gebruik van het GPS apparaat eenvoudig. Wel waren er enkele kritiekpuntjes van koppels; het apparaat is groot en zwaar en batterij is te snel leeg. Hierdoor verminderde hun vertrouwen in het gebruik van het apparaat. Daarnaast is de dekking van het mobiele netwerk niet overal optimaal in dunbevolkte gebieden, waardoor signalen soms niet klopten. Het grootste deel van de mantelzorgers heeft aangegeven hun naaste snel te kunnen vinden en het gebruik van dit systeem ook aan anderen aan te zullen raden. Het merendeel is enthousiast en geeft aan dat het apparaat hen een veiliger gevoel geeft. Meer dan de helft benoemt dat zijn of haar naaste meer zelfstandigheid heeft gekregen door het gebruik. Het levert mantelzorgers niet meer tijd op voor zichzelf maar geeft hen wel een rustiger gevoel. Ze maken zich minder zorgen doordat ze weten dat ze hun naaste kunnen terug vinden en ophalen als dat nodig is. Van de koppels die gedurende de studie afhaakten, naar aanleiding van het achteruitgaan van hun naaste, geven mantelzorgers aan dat het op deze wijze inzetten van GPS in de dementiezorg voornamelijk geschikt is voor mensen in een relatief vroeg stadium van de dementie. Om ook in een later stadium ondersteuning te bieden, zouden mogelijk andere functies aan het apparaat moeten worden toegevoegd, zoals het instellen van een 'veilige zone' of een signaal wanneer degene met dementie het huis verlaat. De effecten op kwaliteit van leven van de betrokkenen met dementie zijn verschillend bij de afzonderlijke deelnemers. Bij sommige deelnemers neemt positieve emotie toe, bij anderen nam dit echter juist af. Dit zou kunnen zijn omdat sommige deelnemers zich gecontroleerd voelden en beperkt in hun vrijheid.
Concluderend kan worden gesteld dat de uitkomsten van deze studie bemoedigend zijn en tegelijkertijd aanknopingspunten geeft voor verbetering en voor een uitgebreider wetenschappelijk onderzoek.