TITEL : “Monitor Woonvormen Dementie. Een studie naar verpleeghuiszorg voor mensen met dementie.”

AUTEUR(S) : Onder redactie van A.M. Pot en J. de Lange. Trimbos Instituut Utrecht. 2010.

Deze brede en grootschalige monitor heeft onderzocht welke kenmerken belangrijk zijn voor goede dementiezorg. Er is bekeken welke kenmerken van de woonvoorziening, de personele bezetting, het verzorgend personeel en van de bewoners van invloed zijn op het welbevinden van verzorgend personeel, de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van leven van de bewoners. Daarnaast is er expliciet gekeken naar de rol van kleinschalige zorg in bovengaande uitkomsten.

De eerste meting heeft in 136 zorginstellingen plaatsgevonden, variërend van groot- naar kleinschalig. In de instellingen zijn interviews gehouden met een manager, registraties opgevraagd en vragenlijsten ingevuld door verzorgenden over henzelf en over de bewoners. De monitor zal elke twee jaar herhaald worden.

De resultaten laten zien dat een kleinschaliger zorgaanbod een verschuiving teweeg brengt in de woonvormen in de hoeveelheid en het soort personeel dat wordt ingezet. Hoe meer kenmerken van kleinschalige zorg aanwezig zijn, hoe meer direct verzorgend personeel wordt ingezet en hoe minder ondersteunende diensten. Dit wil overigens niet zeggen dat het totaal aan ingezet personeel hoger is, dit aantal hangt ook samen met het aantal bewoners. Meer gebruik van domotica hangt samen met een lagere inzet van personeel. De zorgzwaarte is niet van invloed op de inzet van personeel. Naarmate er kleinschaliger wordt gewerkt, ervaren verzorgenden minder werkdruk, minder spanningsklachten, minder oververmoeidheid en meer autonomie en sociale steun. Dit heeft een positieve invloed op arbeidstevredenheid, welbevinden en vermindering van ziekteverzuim. De hoeveelheid kleinschalige kenmerken hangt niet samen met het aantal fixaties of het gebruik van psychofarmaca. Verzorgenden die meer tevreden zijn met hun werk en zich bekwaam voelen, geven persoonsgerichtere zorg. De mate van kleinschaligheid in de zorg speelt indirect een rol in de betrokkenheid van bewoners bij activiteiten, participatie en de zorgrelatie tussen bewoners en medewerkers en is zo dus indirect van invloed op de kwaliteit van leven van de bewoners en hun welbevinden. Kenmerken van de bewoners zelf; gedrag, emoties, mate van hulpbehoevendheid spelen een belangrijke rol als het gaat om kwaliteit van leven. Concluderend kan worden gesteld dat er grote verschillen zijn in kleinschaligheid van het werkelijke aanbod. Hier dient de aandacht wel op gericht te zijn in plaats van teveel op de uiterlijke kenmerken zoals afstand tot het verpleeghuis, aantal bewoners etc. Kleinschalig wonen is geen doel op zich maar een middel om goede dementiezorg te realiseren; de kenmerken hiervan dienen goed geïntegreerd te zijn binnen de woonvoorziening.

Voor meer informatie en vragen: jlange@trimbos.nl