TITEL : “Het impliciet geheugen en de effectiviteit van foutloos leren bij dementie.”

AUTEUR(S) : R.P.C. Kessels en L. Joosten-Weyn Banningh, UMC St Radboud, Nijmegen en Radboud Universiteit Nijmegen; Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie. 2008.

Hier wordt nader ingegaan op de werking van het impliciete geheugen en de rol van foutloos leren bij de behandeling van patiënten met dementie.

Patiënten moesten in een experimentele geheugentaak de plaats van voorwerpen in verschillende kamers leren die op een computerscherm werden aangeboden. In de testfase werd onderzocht hoe goed de proefpersonen eerder geleerde informatie konden herinneren en hoe deze herinnering tot stand kwam.

Uit de onderzoeksresultaten bleek dat de expliciete of bewuste herinnering bij de proefpersonen met Alzheimer fors verstoord was, in vergelijking met de controlegroep. De impliciete herinnering op basis van automatische respons, bleek echter bij de proefpersonen op hetzelfde niveau als bij de controlegroep. Bij de behandeling van geheugenstoornissen kan effectief gebruik worden gemaakt van deels intacte cognitieve functies, om zo te compenseren voor functies die achteruit zijn gegaan. Een van de geheugenstrategieën waarin het impliciet geheugen een belangrijke rol lijkt te spelen is het principe van foutloos leren: het voorkómen van fouten tijdens het leren van nieuwe informatie of vaardigheden. Bij mensen met geheugenstoornissen worden de fouten tijdens een leerproces niet automatisch gecorrigeerd en heeft het maken van fouten dus juist een negatieve invloed op het uiteindelijke resultaat. Foutloos leren blijkt een effectieve manier om patiënten met geheugenstoornissen nieuwe of vergeten informatie aan te leren. De techniek lijkt het meest effectief bij patiënten met een beginnende Alzheimer dementie. Het blijkt het meest bruikbaar bij specifieke, rechtlijnige taken; niet te complex of gemakkelijk in deelstappen op te delen. Ook is de techniek specifiek voor de geleerde kennis: er treedt geen generalisatie op naar niet-geleerde taken.

Voor meer informatie en vragen: r.kessels@donders.ru.nl