TITEL : “Verlichting van Dementie. Een onderzoek naar het effect van lichtsterkte en kleur op het welbevinden van bewoners in een psychogeriatrisch verpleeghuis en de invloed op de tevredenheid en fysieke gesteldheid van het verplegend personeel.”

AUTEUR(S) : I. Stegeman (Universiteit Twente) in opdracht van Psychogeriatrisch Verpleeghuis Bruggerbosch, Enschede. 2005.

Dit onderzoek heeft zich gericht op het effect van lichtsterkte op het welbevinden van bewoners in een psychogeriatrisch verpleeghuis in Twente. Op dezelfde afdeling is bekeken of het veranderen van de kleur van de muren effect heeft op de bewoners. De onderzoeker heeft daarnaast de invloed van deze effecten op het verplegend personeel onderzocht.

Het onderzoek is gebaseerd op bestaande literatuur over de helende werking van de fysieke omgeving op mensen in een instelling. Er is gekozen voor een experimentele setting waarin in zes huiskamers in het verpleeghuis veranderingen zijn aangebracht in het interieur. Er werden drie daglichtkoepels geïnstalleerd, die een hogere lichtsterkte (1000 lux) heeft dan de reguliere verlichting (200 lux) en daarnaast de natuurlijke daglichtcyclus nabootsen. Ook zijn de muren van vier huiskamers van een blauwe of rode kleur voorzien, omdat blauw, volgens literatuur, een kalmerende werking zou hebben en rood een activerende. De effecten zijn onderzocht door het verplegend personeel wekelijks een gedragsobservatieschaal te laten invullen, waarin in het totaal 58 bewoners worden beoordeeld op een zestal gedragsaspecten. Daarnaast hebben betrokken familieleden hun oordeel gegeven.

In de eerste meting na de veranderingen is er een lichte toename van niet-sociaal gedrag vastgesteld. Dit is waarschijnlijk het gevolg van de veranderingen en het aanbrengen daarvan op zich. Dit kan bij mensen met dementie veel onrust teweeg brengen. Nadat de koepel een maand in de huiskamers aanwezig zijn, is er echter een afname in somberheid en apathie zichtbaar en een toename van activiteit. Dit effect is het beste zichtbaar in de huiskamers waar de lichtkoepel gecombineerd is met de aanpassing van de muurkleur. Er is geen effect gevonden op slaapkwaliteit en ook kon de invloed op het personeel niet gemeten worden door een tekort aan respons. De effecten van de verlichting zijn in dit onderzoek niet zo heel erg groot, in andere onderzoeken is dit groter door gebruik van een lichtsterkte van minstens 3000 lux. Uit het onderzoek is wel betrouwbare informatie gekomen, deze is echter moeilijker generaliseerbaar omdat de onderzochte groep relatief klein is.